İkamet İzni

Belge hakkında

Vize süresi dolmaya yakın veya vize muafiyeti durumlarında Türkiye’de daha uzun süreyle kalmak isteyen yabancı uyruklu kişilere yetkili makamlarca verilen oturum izni belgesine İkamet izni denir. İkamet izni fotoğrafı beyaz bir arka planda 50 mm X 60 mm boyutlarında olmalıdır. Arka planda desen kesinlikle olmamalıdır. 

İkamet fotoğrafında baş boyutu 25-35 mm olmalı ve fotoğrafın %50-75’ini başınız kaplayacak şekilde olmalıdır. İkamet başvuru fotoğrafı gerçeği yansıtması amacıyla son 6 ay içerisinde çekilmiş olması gerekmektedir. Işık ve gölgelendirme ikamet için çekilen fotoğraflarda çok önemlidir. Arka plan net olmalı ve herhangi bir gölge olmamalıdır.

Yüz doğal renklerini yansıtmalıdır. Beyaz harici herhangi bir ışık yüze yansımamalıdır. İkamet izni fotoğrafı çekilen kişinin gözleri açık olmalı, gözlerin görünmesini engelleyen renkli gözlükler veya güneş gözlüğü kullanılmamalıdır. Sağlık sebepleri ile takılan numaralı gözlükler dışında kişinin ikamet fotoğrafında şapka ve benzeri herhangi bir aksesuar bulunmamalıdır.

Her yabancı için ikamet izni şart mıdır?

Türk vatandaşları harici yabancı uyruklu kimseler Türkiye’ye vize, e-vize ya da vize muafiyeti ile gelebilirler. Ancak vize süresinin dolmasına yakın yabancı uyruklu kişiler Türkiye topraklarında daha fazla kalmak istiyorlarsa kalış amacına uygun bir ikamet izni almaları gerekmektedir.

İkamet izni başvuru işlemini internetten yaptıktan sonra ikamet sorgulama

E ikamet randevu işleminden sonra ikamet başvuru durumunu sorgularken internetten yaptığınız başvuruda ibraz ettiğiniz kimlik bilgilerine göre ikamet sorgulama yapmanız gerekir. Başvuru esnasında yazmış olduğunuz pasaport numarası ile sorgulamanızı yapın ve cep telefonu numarası veya e-posta gibi bilgilerinizi girin.

Tüm bu işlemlerden sonra ister ikamet izni ister ikamet değişikliği başvurusu yapmış olun, e-ikamet ile yapmış olduğunuz tüm işlemleri sorgulayabilecek ve başvurunuzun durumunu görüntüleyebileceksiniz.

Türkiye’de yanında kalacağınız kişi hakkında taahhüt verme işlemi

İkamet izni alırken eğer ki Türkiye’de bir tanıdığınızın veya arkadaşınızın yanında kalacaksanız bunu resmiyete dökmek için göç idaresi e ikamet başvurusu yaparken noter onaylı ikametinizini ibraz etmeniz gerekir. Ayrıca bir ailenin yanında konaklamayı düşünüyorsanız sadece bir kişinin değil hane halkının noter onayı gerekmektedir. Tüm bu işlemler uzun ve uğraştırıcı olabilir ancak Taahhüt ile ikamet izni almak için göç idaresi tarafından belirlenmiş bir kuraldır.

Temel ihtiyaçların kamu tarafından karşılanması durumunda ikamet izni

Barınma, yeme ve içme gibi insani ihtiyaçların devlet kurumları tarafından karşılandığını durumlarda ikamet izni alacak kişilerin maddi olarak bu desteğe ihtiyaç duyduğunun ispatı aranmaktadır.

Ayrıca bu koşullarda ikamet izni alacak kişinin mutlaka bir genel sağlık sigortası da bulunmalıdır. Türkiye’de sağlık tedavisi amacıyla ikamet alıyorsanız bu aldığınız sağlık hizmetini kanıtlayıcı ve ikamet izni başvurunuzu destekleyici belgeler de sunmanız talep edilebilir.

Uzun dönem ikamet izni başvurusu

Yıllarca kısa dönem ikamet izni başvurusu yapmış kişilerin ikamet izni uzatma amacıyla uzun dönem ikamet izni başvurusu yapma hakkı vardır. Ancak uzun dönem ikamet izni başvurusu için aranan belirli şartları karşılıyor olmanız gerekir. Bu ikamet şartları aşağıdaki gibidir:

• 8 yıl boyunca Türkiye’de kısa süreli ikamet izni ile bulunmuş olmak.
• Son 3 yılda herhangi bir şekilde sosyal yardım almamış olmak.
• Kişinin kendisini ve eğer varsa ailesini destekleyebileceği maddi bir getiri kaynağına sahip olması
• Genel sağlık sigortası sahibi olmak
• Kamu düzeni ve güvenliğini tehdit edecek bir özellik taşımamak

Yukarıdaki şartları sağlayan yabancı uyruklu kişiler uzun süreli ikamet randevu başvurusu yaparak uzun dönem ikamet izni alabilirler.

Uzun dönem ikamet izni aldıktan sonra Türkiye’ye giriş çıkışlarda dikkat etmeniz gereken bazı durumlar vardır. Eğitim, sağlık ve yabancı uyruklu kişinin ülkesindeki zorunlu kamu hizmetleri gibi amaçlarla çıkarılan uzun dönem ikamet izinleri yabancı ikamet izni hamilinin herhangi bir nedenle kesintisiz olarak bir yıldan fazla bir süre ile Türkiye dışında bulunması durumunda iptal edilir. Bir yılı aşmamak kaydıyla dilediğiniz gibi Türkiye Cumhuriyeti topraklarına giriş ve çıkış yapabilirsiniz.

Çalışma izni aracılığıyla başvurulan ikamet izni

Çalışma izni bitmesine yakın 60 gün içinde bir ikamet izni için başvuru yapılması gerekmektedir. Peki çalışma izni olan birisinin ikamet izni alması gerekiyor mu merak ediyorsanız endişelenmeyin.

Resmi olarak aldığınız çalışma izni ikamet izni yerine de geçmektedir. Ancak yabancı uyruklu kişiler çalışma izinlerinin bitiş tarihi itibariyle ülkelerine dönmek zorunda oldukları için Türkiye’de kalmaya devam etmek için ikamet izni başvurusu yapmaları gerekmektedir. Yasal olarak Türkiye’de kalmaya devam etmeniz için bu başvuruyu zamanında yapmanız ve çalışma izni tarihlerinizi dikkatlice takip etmeniz gerekir.

Çalışma izninin iptali durumunda Türkiye’de ikamet

Çalışma izni için tanınan süresinin dolması halinde yabancı uyruklu kimsenin Türkiye’deki ikamet izni 10 gün süreyle daha devam etmektedir. Bu süre içerisinde yabancının Türkiye’den ayrılması veya ikamet iznine başvuru yapması beklenir. Eğer yabancı uyruklu kişinin hem çalışma izni hem de ikamet izni belgesi varsa çalışma izni iptal olması durumunda ikamet izni de iptal olmaz. Yasal bir şekilde Türkiye’de ikamet edebilir.

Çalışma izni hamili olan yabancı uyruklu bir kişinin öğenci olarak ikameti izni alabilme koşullarının ortaya çıkması durumunda öğrenci olarak da ikamet izni başvurusu yapılabilir.

Çalışma izni yasal olarak oturum izni olarak da geçtiğinden Türkiye’de yasal olarak kalırsınız. Ancak ikametinizi bildirmek zorundasınız. Bunun için bulunduğunuz ilin Göç İdaresi şubesine giderek ikamet kaydı yaptırmanız gerekir. Bu süreçte de ikamet izni sorgulama gibi işlemleri internet üzerinden de yapabilirsiniz.

İkamet izni başvurusunun reddedilmesi

İkamet izni başvurunuz reddedildiyse mutlaka yapmanız gereken birkaç işlem vardır. 

• İlk olarak ikamet başvuru reddini yasal temsilciniz veya avukatınıza tebliğ etmelisiniz
• Reddin sebebinin anlaşılması için hak ve yükümlülüklerinizi anlamalısınız.
• Red almanız durumunda aynı gerekçeyle altı ay içerisinde tekrar başvuru yapamazsınız.
• Bu süreçte Göçmen Büro memurlarına danışarak ikamet reddinin sebeplerini araştırın ve size verilen yönergeler doğrultusunda evraklarınızı eksiksiz bir şekilde tamamlamaya çalışın. Ardından tekrar başvuru yapabilirsiniz.

İkamet izni başvurusunda eksik belgeler

Başvurularda bazı gerekli belgelerin eksik olması ve mutlaka ibraz edilmesi gereken belgelerin ibraz edilmemesi sıkça karşılaşılan bir durumdur. Böyle bir durumda Göç İdaresi müdürlüğü İkamet izni için olan eksik belgelerin tamamlanabilmesi için başvuru sahibine bir aylık bir süre vermektedir. Eğer eksik olarak belirtilen belgelerinizi belirlenmiş olan süre zarfında tamamlamaz ve iletmez iseniz başvurunuz iptal edilir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız başvurunuzu tekrar en baştan yapmanız gerekir.

İkamet izni mülakatı

Bazı mücbir sebepler doğrultusunda ikamet izni görüşmenize gidemeyecekseniz başvurunuzun iptal edileceğini bilmeniz gerekir. Türkiye’de yasal olarak kalabiliyorsanız tekrar ikamet izni randevusu almanız gerekir. Ancak yasal kalış sürenizin sonuna geldiyseniz vize ihlali akdi uygulanır. Aynı şekilde ikamet izni süresi bitmesine rağmen ikamet izni mülakatına gitmediyseniz ikamet izni ihlali işlemleri yapılır.

İkamet izni başvuru ücreti

Türkiye’de ikamet izni başvurusu yaparken herhangi bir başvuru veya randevu ücreti ödemezsiniz. İlk olarak tüm başvurular internet üzerinden yapılır ve ardından bir mülakat randevusu alınır. Bu süreçte herhangi bir ücret ödemezsiniz. Ancak başvurunun ardından ödeme yapmanız gerekir. Bu ücrete ikamet harç ücreti ve kart ücreti ismi verilir.

Ayrıca sicilinize işlenen vize veya ikamet izni ihlali gibi cezalarınız varsa bunları da ödemeniz gerekir. Elbette ki cezanızın olma durumunda ikamet izni başvurunuz öncesinde bu ihlal cezalarının ücretini ödemiş olmanız beklenir. İkamet izni başvurusunda bulunurken tüm bu süreçte en sağlıklı ve hızlı bir şekilde aksiyon alabilmeniz için il idaresindeki Göç Bürosu memurlarına danışmanız önerilir.

Yabancı öğrenciler için ikamet izni

Açık öğretim, özel öğrencilik ya da uzaktan eğitim gerekçeleri ile Türkiye’de ikamet izni başvurusu yapamazsınız. Ancak fiziksel olarak Türkiye sınırları içerisinde eğitim görecekseniz ikamet izni başvurusu yapabilirsiniz.

Türkçe öğrenmek için dil kursuna kayıt olduysanız veya öğrenim vizesi ile Türkiye’ye geldiyseniz kısa dönem ikamet izni başvurusu yapabilir ve ikamet izni alabilirsiniz.

Ancak sadece iki kez bu şekilde ikamet izni alabileceğinizi hatırlatmakta fayda var. Türkçe ve Yabancı Dil Uygulama ve Araştırma Merkezi aracılığıyla da belgelerinizi tasdikleterek öğrenci ikamet izni başvurusu yapabilirsiniz. Öğrenim amaçlı vize alarak Türkiye’ye gelen ancak Türkçe dil seviyesi yeterli olmadığı için üniversite kayıt yaptırmayıp Türkçe öğrenim kursuna yönlendirilen yabancı uyruklu öğrencilere kısa dönem ikamet izni verilebilmektedir.

Açık öğretim, özel öğrencilik ya da uzaktan eğitim gerekçeleri ile öğrenci ikamet izni verilmediğinden başka türde bir ikamet izni türüne başvurmanız tavsiye edilir. 

Üniversite değişikliği sonrası ikamet izni

Yabancı öğrencileri yakından ilgilendiren bir diğer konu da üniversite değişikliği sonrası ikamet izni değişikliğidir. Aynı üniversitede fakülte veya bölüm değişikliği yapıyorsanız ve ikamet ettiğiniz ilde bir değişiklik olmayacaksa ikamet değiştirme ihtiyacınız da olmayacaktır. Dolayısıyla sahip olduğunuz ikamet iznini güncellemeniz gerekmez.

Hamili olduğunuz ikamet izni geçerliliğini korumakla birlikte okul veya bölüm değişikliğinizi 20 iş günü süresi içerisinde göç idaresine bildirmeniz beklenir. Bu değişlikliği yaptığınızda öğrenim süreniz boyunca da ikamet izniniz uzatılır. Yapmış olduğunuz bu değişikliği bildirmediğiniz durumda ikamet izniniz iptal edilir ve Türkiye’de yasal olmayarak bulunmuş sayılırsınız.

Okul ve bölüm değişikliği gibi bu önemli durumlarda ikamet izni açısından yasal prosedürleri dikkatli olarak takip etmekte fayda var. Tüm bu işlemler harçsız olarak güncellenir ve herhangi bir harç ücreti talep edilmez. Ancak eğitim görmekte olduğunuz okul Türkiye okulu sayılmıyorsa o zaman ikamet izni harcı ödersiniz.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli husus da mezuniyet tarihinizden itibaren 10 gün içerisinde ikamet izninizin sonlanmasıdır. Bu nedenle yasal olarak Türkiye’de kalmaya devam etmek için tekrar başvuru yapmanız gerekir.

İlk ve ortaöğretimde ikamet izni

Yabancı uyruklular olarak Türkiye’de ikamet ediyorsanız ve çocuğunuzu Türkiye’de bir okula göndermek istiyorsanız bu şekilde ikamet izni alabilirsiniz. Harici bir türde ikamet izni başvurusu yapmanıza gerek yoktur. Yine de çocuğunuz adına bu başvuruları yaparken dikkat etmeniz gereken birkaç önemli husus vardır:

• 18 yaşından küçük çocukların ikamet izni başvurusunda anne ve babası olarak başvuru yaparken muvafakatname belgesi, taahhüt belgesi ve doğum belgesi istenmektedir. 
• Ayrıca ilk ve orta öğrenim seviyesinde öğrenim görecek yabancı uyruklu kişilerin vize şartı vardır. 
• Öte yandan bu kapsam içerisindekilere verilecek olan ikamet izinleri bir eğitim öğretim yılı başlangıcından diğer eğitim öğretim yılı başlangıcına kadar birer yıl süreler ile ikamet izni verilir.
• Nadiren de olsa tüm eğitim süresini kapsayacak şekilde ikamet izni de verilebilmektedir.

Hali hazırda İkamet izni varken yurt dışından ikamet izni süresini uzatmak

İkamet izin başvuruları sadece Türkiye toprakları içerisinde yapılır. Ne yazık ki yurt dışından başvuru yapamazsınız. Ancak Türkiye’ye döndükten sonra online olarak ikamet izni başvurusu yapıp süresini uzatabilirsiniz. Belirli sebeplerden dolayı şu anda Türkiye’ye gelmeniz mümkün değilse vekalet vererek de bu başvuruyu sizin adınıza bir başkasına yaptırabilirsiniz.

Son olarak 2016 yılında çıkan kanun ile birlikte kısa süreli ikamet izinlerindeki yurt dışı giriş çıkış kısıtlaması tamamen kaldırılmıştır. Artık kısa süreli ikamet izni sahiplerinin yurt dışına giriş çıkışlarında herhangi bir sınırlama yoktur.