Polski paszport

Dla kogo jest polski paszport?

Paszport jest dokumentem potwierdzającym Twoją tożsamość oraz obywatelstwo. Ponadto dzięki temu dokumentowi możesz podróżować do krajów nienależących do Unii Europejskiej. Każdy polski obywatel może starać się o paszport. Należy pamiętać, że wyrobienie paszportu może być zakazane lub paszport może zostać unieważniony w efekcie wyroku sądu na wniosek prokuratury.

Polskim paszportem mogą się posługiwać osoby, które nie urodziły się w Polsce, ale posiadają polskie obywatelstwo. Zgodnie z Ustawą z 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim obywatelstwo można nabyć:

• Dzięki zasadzie krwi, kiedy dziecko nabywa z mocy prawa obywatelstwo polskie przez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno ma obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia dziecka;
• Dzięki zasadzie terytorium, kiedy dziecko urodzi się w Polsce, a jego rodzice są nieznani lub nie posiadają żadnego obywatelstwa (bezpaństwowiec);
• Dzięki adopcji;
• Poprzez nadanie obywatelstwa przez Prezydenta RP.

Jak wygląda polski paszport?

Polski paszport ma formę książeczki z 40 stronami. 

Okładka polskiego paszportu zawiera napis “Unia Europejska”, a pod spodem “Rzeczpospolita Polska”. Na środku strony tytułowej znajduje się orzeł zgodny z polskim godłem. Pod orłem znajduje się napis “paszport” oraz odpowiednik w języku angielskim (“passport”). Okładka polskiego paszportu w świetle UV prezentuje napisy “RP” w różnym kierunku.

Na stronie tytułowej znajduje się tłumaczenia na kilkanaście języków terminów: “Unia Europejska”, “Rzeczpospolita Polska” oraz “paszport”.

Na stronie personalizowanej w polskim paszporcie można odnaleźć następujące dane: 

• nazwisko,
• imię lub imiona,
• datę i miejsce urodzenia,
• obywatelstwo,
• płeć,
• wizerunek twarzy (wymagane jest zdjęcie biometryczne, zrobione na wprost - en face),
• podpis (z wyjątkiem dzieci do 13 lat oraz osób, które ze względu na niepełnosprawność nie mogą samodzielnie się podpisać),
• numer PESEL,
• datę wydania i datę końca ważności paszportu,
• serię i numer dokumentu,
• informację, kto wydał paszport.

Analizując paszport pod kątem zabezpieczeń, strona personalizowana zawiera nitkę zabezpieczającą dwukolorową w UV, kombinację elementów matowych i błyszczących w obrębie zdjęcia, mikrodruki, druk irysowy A-B-A, tło giloszowe oraz element graficzny wydrukowany farbą OVI®.

Na wyklejce znajduje się m.in.:

• Napis “Rzeczpospolita Polska” oraz godło polskie;
• Pouczenia, czyli szczegółowe informacje na co paszport zezwala i co zrobić w przypadku jego utraty;
• Kombinacja włókien zabezpieczających;
• Nadruk farbą irydyscentną;
• Papier bez wybielaczy optycznych;
• Mikrodruki w technice druku offsetowego i stalorytniczego;
• Druk irysowy A-B-A,
• Nadruk farbą OVI® Spark;
• Tło giloszowe;
• Druk stalorytniczy wyczuwalny dotykiem;
• Podwójny efekt kątowy w stalorycie.

Na stronach wizowych przygotowane jest miejsce na pieczątki wizowe. Strony mogą być zdobione wizerunkami najważniejszych osób w historii Polski. Występują tam także liczne zabezpieczenia jak perforacja laserowa, czy widok UV.

Gdzie można składać wniosek o paszport?

Wniosek o paszport złożysz w różnych miejscach, w zależności do tego, gdzie przebywasz. Jeśli jesteś w Polsce, dokumenty złożysz w dowolnym punkcie paszportowym. Pełna lista miejsc, w których wyrobisz paszport, znajduje się na stronie internetowej każdego z urzędów wojewódzkich. 

Jeśli przebywasz za granicą, zgłoś się do najbliższego konsulatu. Listę konsulatów znajdziesz na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych.  

Co jest potrzebne podczas składania wniosku o paszport?

Jeśli chcesz uzyskać polski paszport, przygotuj wcześniej potrzebne dokumenty. Poniżej przedstawiamy kompletną listę, czego potrzebujesz podczas składania wniosku o paszport:

• Sam wniosek otrzymasz w punkcie paszportowym. Nie drukuj wzorów z Internetu;
• Jedno kolorowe zdjęcie o wymiarach 45 mm x 35 mm przedstawiające Cię na wprost. Na fotografii musisz patrzeć bezpośrednio w obiektyw i mieć zamknięte usta. Unikaj szerokiego uśmiechu. Zdjęcie do polskiego paszportu musi być wykonane na białym, jednolitym tle. Do fotografii paszportowej możesz mieć założone korekcyjne okulary, ale upewnij się, że Twoje oczy są w 100% widoczne. Wszelkie okulary przeciwsłoneczne lub z przyciemnionym szkłem są niedozwolone. Nakrycia głowy są dopuszczalne jedynie ze względów religijnych (przygotuj dokument potwierdzający przynależność do wspólnoty religijnej zarejestrowanej w Polsce). Zdjęcie musi przedstawiać aktualny wygląd właściciela paszportu i nie może być starsze niż 6 miesięcy.
• Potwierdzenie opłaty za paszport lub informację jak je uzyskać otrzymasz w punkcie paszportowym;
• Jeśli chcesz skorzystać z ulgi lub całkowitego zwolnienia z opłaty, przygotuj dokument potwierdzający takie prawo;
• Jeśli posiadasz aktualny paszport, weź go ze sobą. Jeśli nie masz paszportu, nie zapomnij dowodu osobistego;
• Jeśli twoje nazwisko zostało zmienione po ślubie za granicą –.skrócony lub zupełny odpis polskiego aktu małżeństwa.

W sytuacjach spornych (np. różne informacje z różnych dokumentów) urzędnik może poprosić Cię o dodatkowe dokumenty. 

Ile kosztuje paszport?

Koszt paszportu wynosi 140 zł, ale przeczytaj ten akapit do końca, ponieważ Polska oferuje sporo zniżek na ten dokument. Pamiętaj, że nie ma jednego sposobu zapłaty za paszport. Więcej informacji o sposobach płatności uzyskasz w wybranym punkcie paszportowym. Po opłaceniu paszportu, zatrzymaj dowód opłaty.

Weź pod uwagę, że możesz skorzystać tylko z jednej ulgi. Jeśli masz prawo do kilku ulg – wybierz najkorzystniejszą dla siebie i udokumentuj prawo do tej ulgi.

Możesz skorzystać z 50% ulgi – czyli zapłacisz 70 zł – jeśli:

• jesteś uczniem lub studentem,
• jesteś emerytem,
• jesteś rencistą,
• jesteś osobą z niepełnosprawnością,
• utrzymuje cię twój małżonek, który jest emerytem, rencistą albo osobą z niepełnosprawnością,
• przebywasz w domu pomocy społecznej albo w zakładzie opiekuńczym,
• dostajesz zasiłek stały z pomocy społecznej,
• jesteś kombatantem albo ofiarą represji wojennych i okresu powojennego,
• jesteś rodzicem lub małżonkiem rodzica w rodzinie wielodzietnej i masz ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny.

Możesz skorzystać z 75% ulgi – czyli zapłacisz 35 zł – jeśli:

• masz mniej niż 26 lat, uczysz się (na przykład studiujesz) i jesteś dzieckiem z rodziny wielodzietnej (masz ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny),
• jesteś dzieckiem z niepełnosprawnością z rodziny wielodzietnej (masz ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny.

Nie zapłacisz za wydanie paszportu, jeśli:

• masz ponad 70 lat,
• przebywasz w domu pomocy społecznej albo w zakładzie opiekuńczym, a wyjazd za granicę jest związany z twoim długotrwałym leczeniem albo operacją,
• dostajesz zasiłek stały z pomocy społecznej, a wyjazd za granicę jest związany z twoim długotrwałym leczeniem albo operacją,
• twój paszport ma wadę techniczną, na przykład nie można odczytać danych z mikroprocesora,
• jesteś żołnierzem wyznaczonym do pełnienia służby poza granicami państwa – nie dotyczy to żołnierzy zawodowych.

Jeśli zamierzasz skorzystać ze zwolnienia z opłaty za paszport, nie zapomnij o dokumencie potwierdzającym prawo do ulgi.

Zapłacisz mniej, jeśli wymienisz paszport przed upływem jego ważności, ponieważ zmienił się twój wygląd, czyli wyglądasz teraz zupełnie inaczej niż na zdjęciu w paszporcie, zmieniły się twoje dane, na przykład nazwisko po ślubie lub w twoim paszporcie nie ma już miejsca na kolejne wizy lub stemple, które potwierdzają przekroczenie granicy. Dokładną kwotę zniżki ustalisz w dowolnym punkcie paszportowym. Pamiętaj, że jeśli masz już ulgę – dolicz do niej zniżkę.

Uwaga: Jeśli z własnej winy stracisz lub zniszczysz paszport, zapłacisz potrojoną opłatę za paszport (3 x 140 zł). Jeśli korzystasz z ulgi, dolicz zniżkę.

Paszport dla dziecka do 5 roku życia kosztuje 30 zł. Jeśli wyrabiasz paszport dla dziecka z rodziny wielodzietnej (masz ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny) to opłata wynosi 15 zł.

Koszt paszportu dla dziecka w wieku 5 - 13 lat to 60 zł, ale możesz zapłacić połowę tej kwoty (30 zł), jeśli przedstawisz dokument, który potwierdza uprawnienie do skorzystania z ulgi, na przykład legitymację szkolną. Zapłacisz 15 zł jeśli wyrabiasz paszport dla dziecka z rodziny wielodzietnej (masz ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny).

Paszport dla dziecka w przedziale wiekowym 13 - 17 lat kosztuje: 

• 140 zł,
• 70 zł – jeśli przedstawisz do wglądu dokument, który potwierdza uprawnienie do skorzystania z ulgi, na przykład legitymację szkolną,
• 35 zł – jeśli wyrabiasz paszport dla dziecka z rodziny wielodzietnej (masz ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny).

Nie zapłacisz za paszport dla dziecka, jeśli dziecko przebywa w domu pomocy społecznej albo w zakładzie opiekuńczym, a wyjazd za granicę jest związany z jego długotrwałym leczeniem albo operacją lub paszport dziecka ma wadę techniczną, na przykład nie można odczytać danych z mikroprocesora.

Możesz zapłacić niższą opłatę, jeśli wymieniasz paszport dla dziecka przed upływem jego ważności, w przypadku gdy zmienił się wygląd twojego dziecka, czyli teraz wygląda ono zupełnie inaczej niż na zdjęciu w paszporcie, zmieniły się dane dziecka, na przykład nazwisko lub w paszporcie dziecka nie ma już miejsca na kolejne wizy lub stemple, które potwierdzają przekroczenie granicy. Dokładną kwotę opłaty za paszport w powyższej sytuacji poznasz w dowolnym punkcie paszportowym.

Uwaga: Jeśli stracisz lub zniszczysz paszport dziecka z własnej winy – opłata za wyrobienie nowego paszportu będzie trzykrotnie wyższa (np. 3 x 30 zł, 3 x 60 zl, 3 x 70 zł). Jeśli przysługują Ci dodatkowe zniżki, dolicz je.

Jeśli chcesz wyrobić polski paszport za granicą, skontaktuj się z konsulatem, w którym chcesz złożyć dokumenty. Urzędnik udzieli Ci dokładnej informacji o wysokości opłaty za paszport wydany poza granicami Polski. 

Ile się czeka na odbiór paszportu?

Standardowym okresem oczekiwania na odbiór paszportu jest 30 dni, choć zazwyczaj dokument jest gotowy szybciej. Dokładniejsze informacje odnośnie terminu realizacji otrzymasz od urzędnika w punkcie paszportowym.

Jeśli przebywasz poza granicami kraju i złożyłeś dokument w polskim konsulacie, czas oczekiwania na paszport może być dłuższy. Szczegółowe informacje otrzymasz w danym konsulacie. 

Jak sprawdzić czy paszport jest gotowy?

Jeśli chcesz sprawdzić, czy Twój paszport jest już gotowy do odbioru, masz 2 możliwości. Pierwszą jest kontakt telefoniczny z punktem paszportowym, w którym składałeś wniosek. Będzie Ci potrzebny numer sprawy, który znajdziesz na potwierdzeniu przyjęcia wniosku o paszport. Drugą - szybszą i wygodniejszą opcją jest wpisanie powyższego numeru sprawy na stronie rządowej.

Jak odebrać paszport?

Paszport musisz odebrać osobiście w punkcie paszportowym, w którym składałeś wcześniej wniosek. Przy odbiorze zweryfikuj dane w paszporcie, w szczególności dane biometryczne – odciski palców i wizerunek twarzy. Odciski palców sprawdzisz za pomocą czytnika elektronicznego, który dostaniesz od urzędnika. Jeśli masz poprzedni paszport, zabierz go ze sobą.

Jak długo ważny jest paszport?

Polski paszport jest ważny przez 10 lat. Jeśli wymienisz paszport na nowy – wizy, które masz w poprzednim, będą nadal ważne. Dowiedz się w ambasadzie kraju, którego masz wizę, czy musisz mieć przy sobie oba paszporty.

Kiedy musisz pilnie wyjechać za granicę, a nie posiadasz paszportu, możesz złożyć wniosek o paszport tymczasowy w trybie przyspieszonym. Dokument otrzymasz najszybciej jak to możliwe, ale jego ważność wynosi tylko 12 miesięcy. 

Paszport tymczasowy możesz otrzymać w następujących przypadkach:

• choroba lub pogrzeb kogoś z Twojej rodziny – przygotuj dowód takiego zdarzenia,
• nagły przypadek, który jest związany z Twoją działalnością zawodową – przygotuj dowód takiego zdarzenia,
• gdy nie można tymczasowo pobrać od Ciebie odcisków palców,
• gdy już przebywasz za granicą, a Twój paszport stracił ważność albo został skradziony – wtedy możesz otrzymać paszport tymczasowy, aby wrócić do miejsca stałego pobytu,
• gdy nie mieszkasz w Polsce, ale przebywasz w Polsce tymczasowo i chcesz wrócić do miejsca, w którym przebywasz na stałe.
• gdy nie mieszkasz w Polsce i tymczasowo przebywasz za granicą, ale w innym państwie niż tym, w którym przebywasz na stałe i chcesz wrócić do miejsca, w którym przebywasz na stałe. 

Paszport tymczasowy uzyskasz w punktach paszportowych, które odszukasz na stronie internetowej Urzędu Wojewódzkiego lub, jeśli przebywasz za granicą, w konsulacie.

Uwaga: Niektóre państwa mogą nie wpuścić Cię na swoje terytorium, jeśli masz paszport tymczasowy. Sprawdź, jakie przepisy obowiązują w państwie, do którego planujesz podróż – możesz skorzystać ze strony Polak za granicą albo skontaktować się z polskim konsulatem w tym kraju.

Kiedy należy wymienić paszport?

Kiedy zmieniają się Twoje istotne dane widniejące w paszporcie (nazwisko, imię lub imiona, datę i miejsce urodzenia (w wyniku pomyłki), obywatelstwo, płeć, wizerunek twarzy lub numer PESEL), koniecznie złóż wniosek o wydanie nowego paszportu nie później niż 30 dni od zmiany swoich danych (na przykład nazwiska). Jeśli mieszkasz za granicą, złóż wniosek nie później niż 90 dni od zmiany swoich danych.